Familiebericht vd Vlugt
https://www.nrc.nl/nieuws/2004/04/24/hier-voelen-wij-ons-thuis-7683571-a915214
`Hier voelen wij ons thuis'
NRC.nl 24 april 2004 Margot Poll
In Helsinki, de hoofdstad van Finland, flaneer je langs de Esplanadi en koop je bessen en paddestoelen op de markt. Een familieverhaal over vijf generaties.
Alle Van der Vlugten – de familie van mijn man – hebben een speciale band met Finland. Die band gaat terug naar de Leidse hoogleraar prof.mr. Willem van der Vlugt. Op zijn begrafenis in 1928 sprak zijn oudste zoon Jan Willem de volgende woorden: ,,Als ge wist wat Finland voor vader is geweest. Toen hij zich voor het eerst met Finland bemoeide, kende hij het land niet. Hij was echter gekrenkt in zijn rechtsgevoel. Met het eerste bezoek aan het land had het Finsche volk vader's hart veroverd.'' (Leidsch Dagblad 9-11-1928).
Bij de begrafenis waren ook veel Finnen aanwezig. Zij zagen in Van der Vlugt de grote weldoener van Finland. De Leidse rechtskundige had immers met een groep internationale wetenschappers in 1917 een petitie aangeboden in Sint Petersburg voor de vrijheid en onafhankelijkheid van Finland. De zonen van deze professor kregen een innige band met Finland: Jan Willem trouwde de Finse Majlis en Theodoor werd ambassadeur in Helsinki.
Een van de dochters van Jan Willem en Majlis is tante Hertt. Zij is nu over de tachtig en nodigde drie jaar geleden haar zeven kleinkinden (+ aanhang) uit om samen met haar naar Helsinki te gaan. ,,Helsinki is niet zo veel veranderd en ik vind het belangrijk dat de kleinkinderen een indruk krijgen van het land waar de familie zich zo verbonden mee voelt. Stap in de bus vanaf de Esplanadi en maak een prachtige tour door de stad. Dan zie je alles wat Helsinki te bieden heeft zoals de huizenblokken uit de Jugendstiltijd of het architectonisch interessante deel van de stad (Kaivopuist) waar de ambassades zijn.''
Door de hele familie worden de haven en vooral de markt aldaar als uniek ervaren. ,,De enige markt die niet werelds is geworden'', zegt vriendin Lorine, die mij ooit voorstelde aan haar neef Niels met wie ik getrouwd ben. Het marktplein (Kauppatori) ligt aan de zuidhaven. Je bevindt je tussen poppen uit Lapland, prachtig keramiek, laarzen, rendiervellen, mutsen, alles voor de sauna en natuurlijk ook fruit, brood en lekkere vis. Net zo indrukwekkend is de overdekte markthal langs het water: ongeveer dertig delicatessenzaken onder één dak. Bessen, paddestoelen en veel vis. Dat is wat de op natuur geïnspireerde Finse keuken zo bijzonder maakt.
Als `de geur van een Indisch pension' onlosmakelijk verbonden is met Den Haag, dan is Helsinki echter ook de stad van de Russiche keuken. Deze gedachte overvalt neef Thedo iedere keer weer als hij voor zaken in Finland is. ,,Zie bijvoorbeeld de menukaart van Saslik. Neem er wel de tijd voor, want het is echt heel bijzonder. Of de zogenaamde Vorschmack met lamsvlees, haring en varkenslever vermalen tot een soort vloeibare paté. Het was het lievelingsgerecht van Generaal – en later president – Mannerheim, die onder andere door mijn grootmoeder liefkozend Marski werd genoemd. Je kunt het gerecht nog net zo eten in restaurant Savoy als toendertijd Mannerheim het at terwijl hij in een veilige hoek van het restaurant zat waar hij in de rug gedekt was door blinde muren en voor zich het hele restaurant kon overzien.''
De havenmarkt gaat over in de Esplanadi: twee toeristische boulevards die evenwijdig aan elkaar liggen met veel groen ertussen. Daar zijn ook de winkels van Marimekko (mode) en Arabia (aardewerk). De Esplanadi golden vroeger als politieke scheiding van de stad. De Finssprekende Finnen liepen langs de vrijwel zonloze zuidkant (Eteläesplanadi) en de toen nog Zweedssprekende elite liep langs de zonnige noordkant (Pohjoisesplanadi).
Consul Generaal b.d. van Finland, oom Wim (zoon van Theodoor), prijst de muziekkoepel aan de Esplanadi met het mooie art-deco restaurant Kapelli, een trefpunt voor Finnen en buitenlanders. Wim trouwde in Helsinki en gaf het huwelijksdiner in het Fiskatorpet (nu: Kalastiatorpa - Visstekkie), een schitterende plek net buiten Helsinki, waar je nog steeds heerlijk kunt eten en dansen.
Degene die op het moment het dichtst bij Helsinki staat is tante Franca, ook een dochter van Jan Willem en Majlis. Zij gaf op latere leeftijd, samen met haar man, alles op in Nederland om weer naar `huis' te gaan. Zij woont nu aan zee in Tammisaari ten zuidwesten van Helsinki. Franca: ,,Als je binnenkomt varen in Helsinki, zie je zoveel prachtige eilanden, de mooie witte Tuomiokirkko (domkerk) doemt voor je op. Dit is een land om lief te hebben. Finland is zó onbeschrijflijk mooi dat ik wel terugkeren moest.''
Wat zal het bijzonder zijn om straks met onze dochter Kaethe (al weer de vijfde generatie!) bij Stockmann – het grootste warenhuis van Noord-Europa – te gaan winkelen. De verkopers spreken er 22 talen. Let op de vlaggetjes.